Konu Görünümü | Doğrusal Görünüm

**Kemal Türkmen** · 07/05/2020, 12:32 AM

Tevellüdümüzün yemediği yıllardan muhteşem aydınlatıcı şiir tadında paylaşımlar,otobüsçülüğün etik kurallarıyla yapıldığı bu senelerden sonra günümüze kadar gelmeyi beceren acımasız rekabet ve entrika kuralları bir çok duayen işletmeciyi bu güzel sektörden el ayak çektirdi.

Sepetli,benzinli otobüslerle,şose yollarda başlayan bu güzel serüven maalesef 1990 yılından sonra çile haline geldi.

Ne ilginçtir ki 60 yıl önce teknoloji yok,yol yok,imkan yok ama insanlar mutlu,şimdi herşey var ama insanlar mutsuz.ilgiyle takip ediyorum teşekkürler Olgay Bey,Selamlarımla...

Not;Bir önceki sayfayı okumak için linke tıklayın.
http://magazinulasim.com/Konu-ankara-etlik-garaji.html

**Olgay Sadak** · 10/05/2020, 10:45 PM

Kemal Türkmen bey'in yazdığı gibi teknolojinin henüz gelişmediği, herşeyin basit kurallarla çözümlendiği, otoyolların, viyadüklerin, tünellerin bir elin parmakları kadar olduğu, biletlerin elle yazıldığı, (okuyabilene aşk olsun) bu yüzden de bazen benim yerime oturmuşsun gerginliği yaşandığı muavilerin ( host ve kaptan terimleri henüz lugatimizde yok) otobüs üstünde bagaj bağladığı yıllara tekrar geri dönelim ve o günlerdeki otobüs firmalarına biraz değinelim.

1 numaralı yazıhanenin hemen yanında duran arkası dönük otobüsü bırakalım zira gariban muavin kafı derecede meşgul, zaten o yıllarda otobüsün arka tarafına fazla firma ismi de yazılmazdı, alın kısmına bir de ön kapı üstüne tercih edilen yazı yerleriydi.

Hemen yanındaki 50/51 GMC biraz gençliğini geride bırakmış, ama hala zamanın meşhur firmalarından Uludağ için sefere çıkmak için bekliyor, hedef Ankaranın batı istikameti, yani İstanbul dahil bütün ege bölgesi Uludağ'ın sefer yaptığı şehirlerdi, bilhassa Bursada Kamil Koç'a kafa tutan firma idi.
Kamil Koç diyince en eski firmalardan olan ve hep taklit edilmeye çalışılan, yazıhanesi bu açıdan gözükmediği için burada otobüsünü göremediğimiz Kamil Koç en geniş ulaşım ağı olan ve 60 lı yıllara girerken otobüs ulaşımı diyince akla gelen firma idi. Biz yine Uludağ'a dönelim, muhtemelen Bursa seferi yapacak varsayımından gidelim, Polatlı, Sivrihisar, Eskişehir, Bozöyük üzerinden şimdi artık kullanılmayan yoldan Pazaryeri ve Ahı dağının zorlu rampa ve virajlarını aşıp İnegöle inince yolcuların bir oh diyeceğini ben yaşadığım için biliyorum, 1963 de bu yolu Uludağın O3500 ile geçmiştim.

(Devam Edecek)

**Kemal Türkmen** · 12/05/2020, 09:51 PM

Olgay Bey o günlere yetişemediğim için çok üzgünüm ama biraz Magırus ve 0302 ile yaşanan güzel ve muhteşem bir o kadar da unutulmayan günleri yaşadığım içinde kendimi çok şanslı hissediyorum 1985 yılında Bozüyük-İnegöl arasında uzun süre yol yapım çalışması oldu bu sürede Eskişehir-Bursa seferlerinde bahsettiğiniz Ağı Dağı yolunu kullandık o kadar çileli yoldu ki yıllar sonra şoför olarak kullandığım Gazipaşa-Anamur arası bana otoban gibi gelmişti,enteresan olan o benzinli Austinlerle,o kocaman burunlu Chevroletlerle yada ön camdan,aynadan biryeri gözükmeyen tahta kasalı otobüslerle o yollarda nasıl gidip geldiniz be mübarek insanlar,meslektaş olarak hepsini rahmetle anıyorum,ruhları şad olsun,mekanları Cennet olsun,Kamil Koç rahmetli günümüzün meşhur otobüs firması gibi devr-i zamanının küçük yada rakip otobüsçüsü kim varsa yok etmiş,vefasızlığını sayfalar dolusu yazarım ama,aması var,sizde jet otobüslerinin biletleri var galiba.

Selam ve Saygılarımla...

**Olgay Sadak** · 13/05/2020, 09:22 PM

Evet Kemal bey, nasıl olduysa bir tek onu saklamışım, daha doğrusu bir defterin arasına koymuşum yıllar sonra tesadüfen buldum. 63-65 yıllarında ödünç bir makina ile Hereke de bir sürü otobüs fotosu çekmiştim, bunların arasında Türkiyede tek, MAS ın 1,5 katlı tabir edilen daha sonra Ulusoyun kullandığı Büssing de vardı, Ayaz'ın yarım burun Marcedesleri, Fındıklı Toros'un Scania'sı, yine MAS'ın yeni Marcedesleri vs. daha sonra vatani görev sırasında evde fazlalık gibi görülmüş ne bunlar böyle aile ile alakası ne denilip yallah çöpe, tabi o zaman otobüs meraklısı kim var desek kimseden ses çıkmazdı herhalde, şimdi ne kadar meraklı varmış hayratle takip ediyorum.
Ahı dağı konusunda çok haklısınız o virajlar unutulacak gibi değildir, cefasını çeken şöförlere rahmet olsun, aynı şekilde Mersin Gazipaşa arası, Sındırgı beli, Sabuncu beli, Gavur Dağı, eski Kargasekmez eski Bolu dağı yolcu olarak geçtiğim zorlu yollardandı. Bu günkü otobüslerle karşılaştığında iptidai diyeceğimiz araçlarla o yolları geçiyorduk. Gerçi o günkü otobüsler bu günkülerin yanında midibüs gibi kalıdıkları için o dar yollarda fazla sıkıntı çekmeden gidebilme şansları vardı.
Bu rakip firmaları yok etme, ezip geçme hakkında fazla detay bilemem, sektörün mayasında var her halde aynı durum bu gün de değişik değil sanırım, gerçi branşın içinde olmadığım için dışardan izlenimim bu.

**Olgay Sadak** · 13/05/2020, 10:23 PM

Tekrar gelelim bizim Etlik garajına, nerede kalmıştık, heh yüzü bize dönük Uludağı geçmiştik, şimdi yan duranlardan başlıyalım en arkada diğerlerine nazaran biraz yüksek olduğunu gördüğümüz ve burunsuz olduğunu tahmin ettiğimiz bu otobüs büyük olasılıkla Mercedes O321, o yılların ender rastlanan orjinal kasa otobüslerinden, orjinal diyorum zira her türlü kasanın çakmasını yapan ustalar nedense O321 in çakmasını o yıllara kadar pek yapmadılar, ben hiç rastlamadım, birkaç yıl sonra dik cam furyası başlayıncaya o yıllar en çok taklit edilen Magiruslar gibi bunların da önden motorlu çakmaları piyasaya çıktı, ustalar belki de motoru arkaya almak kolay olmadığı için ön tarafı da basık olduğundan pek rağbet görmez diye düşünmüş olabilirler.
Onun yanında arada pek gözükmeyen bir araç var onun için benden yorum yok, bir sonraki Scania-Vabis (o zaman ki ismi böyleydi) garanti Karadeniz seferi için beklemede olan bir Ulusoy olmalı, Karadenizin üç tanınan firmasından biri olan Ulusoy genelde Scania araçlarını kullanırdı ve ilk hedef Samsun olurdu. Diğer öne çıkan firmalar da benim bildiğim Süzer ve Sezer idi.
Bir Chevrolet 57 model, O 3500 ve yine bir Chevrolet 60 model otobüs Ankaradan Anadolunun herhangi bir şehrine yola çıkmak için hareker saatinin gelmesini bekliyor.
Yine bir Volvo otobüs ne yazık ki sefer tabelası net olarak okunmuyor ama bence o da Karadeniz istikametine Ankaradan ayrılacak, devam edersek o yılların Anadoluda en rağbet gören aracı MB O3500 hareket için sırasını bekliyor, onu da tabelası net değil keşke şu fotoğrafın değişik açıdan çekilmiş bir kardeşi daha olsaydı bizde artık roman yazardık.
Evet geldik bu güzel fotoğrafın çekildiği bu kış mevsimindeki son araca.... galiba yer kalmadı, hadi onu da bir dahaki sefere...

( Devam Edecek )

**Olgay Sadak** · 23/05/2020, 12:22 AM

Yine Etlik garajındayız,bu gün soldan son otobüsten ve firmasından bahis edelim. Jet Turizm den yukarıda biraz bahsetmiştik, bu firma hızlı girip isminin yıllar sonra bile isminin başka firmalara kadar taşınmasındaki sebep, Varan, MAS, Ulusoy,Bosfor gibi firmaların paralı müşteriler tarafından henüz tanışmadıkları bir dönemde isim yapması.

Magirus'ları ithal olan Jet Turizm o dönem şehir içi terminallerini ( dikkat ederseniz terminal diyorum, bilet satış yazıhanesi değil.) faaliyete sokarak bu kesim müşteriyi Etlik garajının keşmekeş ortamından uzak tutması ile sektörün en önemli hattı Ankara-İstanbul arasında zirveye yerleşti. 60 lı yılların ortasından sonra Gazanfer Bilge de bir yenilik yaparak ilk defa Kadıköy'den kalkışlı seferleri, yanlış hatırlamıyorsam saat başı 15 TL olarak yepyeni bir hamle yaptı.

Biz yine Jet Turizme dönecek olursak; bu verimli Ankara İstanbul hattından sonra Adana, İskenderun sonraki yılda da İzmir hattı ile devam etti, şimdilerde moda olan Antalya, Bodrum vs gibi hatlar aklımızdan bile geçmezdi, zira bizim ülkemizde o yıllarda tatil alışkanlığı, en çok memlekete gidip havasını solumaktan ibaretti.

Bir zaman sonra Ünver şirketi Magirusları İstanbulda monte edip piyasaya sürünce sağım solum Magirus oldu, Jet de bu duruma karşı Türkiyede ilk defa (1-2 bireysel haricinde) toplu olarak Neoplanın Auwerter imalatı Hamburg tipi otobüsleri ithal etti. Bu araçlar hakikaten o günlerin en güzel rahat ve yolcunun çok tuttuğu otobüslerdi. o yollarda eksozunu koklatmadığı araç yok gibiydi. Bir İzmir seyahatimde İnanözün Magirusunda Sındırgı beli rampalarında yanımızdan bir hışım geçti ve bir müddet sonra gözden kayboldu. Bu Neoplanlar ne yazık ki çok uzun ömürlü olmadı o yıllarda Henschel motoru kullanan bu araçlar (o zamanki büyüklerimizden duyduğumuz kadarıyla) motor hararet sinyali sesli olduğu için biraz hararette ses rahatsız edince sinyali devreden çıkarılan araçlar zamanla hararetten dolayı motor arızası yapınca yolda kalmalar başladı Varan ve MAS da zirveye oynamaya başlayınca Jet fazla dayanamadı ve O 302 ler piyasaya çıkmadan Magiruslarla birlikte piyasadan silindi.

Burada önemli bir konuyu da belirtmek isterim o yıllarda sabah saatlerinde ve akşam saatlerinde 1 veya pik günlerde 1,2 sefer koyarlardı, şimdiki gibi her firma her saat adeta her yere sefere ne yolcu ne de otobüs yeterdi. Ayrıca yine aynı yıllarda İstanbul'dan Anadolu'nun bir şehrine gitmek için önce Ankara oradan aktarma ile gideceğiniz şehire ayrı firma ile devam edilirdi.
Şimdilik benden bu kadar, ileride enteresan bir fotoğraf elimize geçerse, bilgimiz dahilinde yine anlatırız.

Sağlıcakla kalın.
Olgay Sadak

[Resim: attachment.php?aid=9732]