Bir O321 Klasiğine İstanbul'da geçtiğimiz günlerde rastlama beni çok heyecanlandırmıştı.

Motorunun sesi saat gibiydi,yanında turist gezdiren travego,tourliner neoplan starliner 2'ler dahi ilgi görmüyor, herkez fotoğraf makinesi ile , bu tarihi eseri görüntülemeye çalışıyor,arabanın içerisindekilerde olan bitene ve onca ilgiye anlam veremeden şaşkın şaşkın etrafı izliyordu.

İşte bir otel'in çok konuşulan,orjinalliği ile dikkatleri üzerine çeken,Türkiyenin sayılı Mercedes Benz O 321 marka otobüsü.

   
   
   
   

Ülkemizde Olgay Sadak'ın ve M.Ali Sade'nin yorumları ile,heyecanlanarak
tanıdığımız güzel Mercedes Benz O 321'e ait gazeteden tarattığım bir kare.

Bu O321 Kamil Koç'a mı Yoksa Hakiki Koç'a mı ait.
   

Alıntı:Ülkemizde Olgay Sadak'ın ve M.Ali Sade'nin yorumları ile,heyecanlanarak
tanıdığımız güzel Mercedes Benz O 321'in ilk üretildiği yıllardaki,tanıtım toplantısından bir kare.

Üstadım katkıda bulunabildiysek ne mutlu bizlere.Çok teşekkürler.

O321 otobüscülükte bir temel taşıdır.İsterseniz bu gün biraz da teknik detaya girelim.

Malumunuz ilk yolcu otobüsleri kamyonlardan geliştirmeydi ve haliyle de burunlu yapıya sahipti.Ama bütün üreticiler otobüsle yolculuğu geliştirerek bu pazara girmek istiyorlardı.1950 lerde bazı üreticilerin önden motorlu burunsuz modeller de üretmesi sonucu otobüs çeşitliliği de arttı.Otobüslerde burunsuz modellerdeki rahatlık keşfedildiği andan itibaren bu model üzerinde geliştirme çalışmalarına tam gaz olarak girildi.İlk iş olarak da önde ses,duman,koku ve bilumum ifrazatı çıkaran motorların bu etkilerinden yolcuları kurtarmak için kollar sıvandı.Ancak motorların soğutma sistemlerinde kullanılan radyatörlerin soğutmayı yapabilmek için direkt olarak serin havaya ihtiyaçları vardı.Ve bu da radyatörlerin önde olması ve önden direkt olarak hava alması ile sağlanabiliyordu.Halbuki otobüslerin arka bölümleri motorun yerleştirilmesi için daha uygundu.Bu şekilde öndeki motorun salgıladığı ses,koku,titreşim gibi kötü etkilerden yolcuları kurtarabilmek mümkün olacaktı.Ancak bu şekilde de arkada bulunan bir radyatörün ağır şartlar altında çalışan bu motorları soğutamayacağı değerlendiriliyordu.

Gerek benzinli olsun ve gerekse de dizel motorlarda bu soğutma işi büyük önem taşıyordu.Böylece büyük otobüs üreticileri motorların araç içerisindeki bu olumsuz etkilerini yok etmek üzere kolları sıvadılar.İlk çözüm Büssing'den geldi.Otobüsün motorunu döşemenin altına alarak ve yolcu bölümünü hafifçe yükselterek öndeki motor kümbetini yok ettiler.Ancak içeride koridorda yer alan kapakları izole edememe,motor sesinin yine de içeriye gelmesi,arızalara bu kapakları açarak müdahele edilmesinin çok zor olması,kapakların zıngırdaması,koku ve dumanın yine de az da olsa içeriye sızması gibi olumsuzluklar engellenememişti.

Alman'ların uyanık üreticisi Magirus-Deutz ise yukarıda bahsettiğim soğutma sorununa hava soğutmalı yani radyatörleri olmayan motorlarla çözüm buldu.Magirus'lar motorlarını silindir gömleklerindeki yüzey artırıcı kanatçıklar,güçlü soğutucu viskostatik fan ve yağ soğutucu radyatörlerle sağlamıştı.Otobüsün arkasına yerleştirilen 180-230 HP arası güç üreten bu çok güçlü V tipi dizel motorlarda dizel motorlarına has titreşimler de güçlü kulaklama ve yastıklamalarla engellenerek yolcu kabini titreşimsiz ve konforlu bir hale getirilmişti.Ve işte bu otobüs tutmuştu.Uzun yıllar boyu bizdeki karoserciler tarafından da sürekli taklit edildi.Tek sorunu kışın ısıtma sistemlerinin ilave yakıta gereksinim duymasıydı.

Ancak bu otobüs üretiminde öyle bir usta vardı ki ileride çıkaracağı her model bir olay olacak,piyasaya yön verecekti.İşte bu usta yani Mercedes-Benz arkadan motorlu,hem içeriden hem dışarıdan süper sessiz,lüks yolcu kabinli,gösterişli,yolculukları hem yolcu ve hem de şoför için keyif haline getiren O321 modelini piyasaya verdiğinde otobüs üretiminin temelini de atmış oldu.Bundan sonra bu günümüze kadar üretilecek bütün otobüslerde üç aşağı beş yukarı küçük değişikliklerle bu sistem kullanılacaktı.Sistemin esasını yüksek kapasiteli radyatörü otobüsün arka/yan tarafına monte ederek motoru arka bölmeye almak teşkil ediyordu.Gaz,fren ,debriyaj ,vites ve el freni kumandaları çubuk ve halatlı sistemlerle arkaya aktarılıyordu.Motor ayrı bir bölümde ve güzel bir izolasyonla yerleştirildiğinden içeride motoru duyarak vites değiştirmek bile zaman zaman sorun oluyordu.Egzost hemen arkadan çıkıp gittiğinden içeriye ne duman ne kurum ve de ne is etkisi veriyordu.İç ve dış aydınlatma sistemleri ve kaloriferi çok güzeldi.Fatih üstadın yolladığı resimdeki tanıtım toplantısında sağda görülen yarım şase de sanırım bu sistemi ayrıntılı olarak anlatmak üzere getirilmiş.

Bu yüzdendir ki O321 otobüsün temelidir.Bu temelin geliştirilerek ve güçlendirilerek piyasaya verilen modeli ise O302 dir ki 40 yıldır yollarımızdadır.Başka söze gerek yok herhalde.İşte sizlere otobüs üretimindeki gelişmelere dair küçük bir tarihçe.

Herkese selamlar...

Merhaba Arkadaşlar.
Bunu gördünüzmü ?.
Detaylarını bakalım kim bilecek. :mrgreen: