Konu Görünümü | Doğrusal Görünüm

**Magazinulasim** · 03/05/2020, 03:21 AM

Ankara Etlik Garajı
Craig Chidley Arşivinden Olgay SADAK Üstadımızın Kaleminden

**Olgay Sadak** · 03/05/2020, 02:22 PM

Ankara Etlik Garajı

60 lı yılların başlarında Etlik garajı Ankaranın dört yöne açılan kara yolu yolculuğunun kalbi idi.Dışkapı semtinin az ilersinde olan buraya Etlık garajı denmesinin sebebi de Etlik yolunda olmasından dolayı olabilir. Zaten arka planda gözüken gecekondu tarzi evler bugün artik hayallerde kaldı.

Fotoya gelince neler var neler, otobüs hastaları için bir cevher, hatırladığım kadarıyla burası daire şeklindeydi, pek düzen yoktu. her garaj da olduğu gibi orada da çığıtkanlar baş rolde idi. İşin ilginç yanı İstanbul veya Bursada görmediğim destancılar vardı, şimdi o ne diye soranlarınız olur, bilmeyenlere kısa anlatyım, o günlerde aktüel olan 3. sayfa olaylarını dramatik bir şekilde genelde 2 sayfalık bir kağıda yazılmış oldukça acıklı bir hikaye şeklinde otobüs yolcularına para karşılığı satılan mecmua diyelim. tabi burda satıcının olayı sesli şekilde sunumu da önemliydi.

Evet fotodan nerelere geldik, soldan başlıyalım ve yazıhanelerin bir bölümü objektife girmiş.

( Devamı Var)

**Olgay Sadak** · 03/05/2020, 11:21 PM

Solda ilk otobüs Magirus ( buna tekrar döneceğim) Mercedes O3500 yerli kasa,zaten diğerleri genellilke yatma kasa, onun yanındaki Volvo, Chevrolet 60 model, çok az gözükmesine rağmen bir Mercedes daha seçiyorum O3500 orjinal olma ihtimali var, sonraki 1957 Chevrolet, mavi heybetli duran bir Scania muhtemelen Karadeniz bölgesi otobüsü, ülkemizde her bölgenin genellikle tercih ettiği markalar vardır, kamyon da da bunu görürüz. Bölgenin coğrafi durumuna göre, oradaki satış ve servis durumuna göre belirler bunu tecrübeli araç sahipleri ve şöförler.

Arka planda bir , iki araç daha var ama teşhis etmek çok zor, mavi tavanlı olanı otobüsün yüksekliğine bakarak, ve panorama tavan camına göre bir tahmin yaparsam O321 olabilir derim. Yüzü bize dönük otobüs biraz eskimesine rağmen hala yıllara kafa tutan ( o zamanlar sınırlama ve peron arabası tabirleri lugatımızda yoktu) bir GMC 1950-51 model, Uludağ firmasının ve büyük ihtimalle Ankaranın batısına gidecek yolcularını da almış kalkış saatini bekliyor. O yıllarda ve daha sonraki O 302 ler piyasaya çıkana kadar şöför yanı iki kişilik koltuk olurdu, bu koltuk iniş binişe mani olmasın diye öne doğru katlanır ve ön cama dayanırdı, burda oturanlar en son binmek zorunda kalırdı.Arkası dönük bagaj yüklemesi süren otobüsü tanımak adeta imkansız, zira o zamanın karasör ustalarının hepsinin standart yapımı bir arka cam stili, bagaj yüküne bakarsak uzun bir sefer olacak. Öne çıkan yazıhane bir çok firma için bilet kesen bir yazıhane, inzibatlar orada durduğuna göre giriş kısmı garajların.

(Devam edecek)

**Olgay Sadak** · 06/05/2020, 11:32 PM

Yazıhanelere gelince bu sefer de sağdan başlıyalım, en sağda arka planda bir zamanların Ege bölgesi efsane firması İnanöz, İnanöz İstanbul ve Ankara'dan İzmir'e sefer yapan en popüler firma idi, bu hattın 1 numarası olan bu şirket zamanla tahtını Uludağ ve daha sonrada Varan'a kaptırdı.
Önde gözüken 1 numaralı yazıhane o yıllara kadar şehirler arası otobüsçülük diyince akla gelen isim olan Kamil Koç'u anımsatan Hakiki Koç firması. Çığırtkanlar koç otobüsü kalkıyor diyerek buraya yönlendiriyordu yolcuları. Tabelayı paylaşan diğer ünlü firma Konya hattının efsane ismi Meram, Meram da Avrupa kasa burunlu MAN otobüsleri ile Ankara Konya arasında çalışırdı, belki de ''Git-gel Konya altı saat'' kavramı bu zamanlardan kalmıştır. Özen fazla tanınan bir firma değildi, Eskişehir Bursa gibi şehirlere seferleri vardı, Karabük diyince akla gelen firma Güven 'dir ama burada logosunu göremiyoruz. Karabük yazısının altında yarım yamalak Süzer Adana yazısı göze çarpıyor, aslında Süzer has Karadeniz firmasıdır, Samsun hattında Ulusoy ve Sezer gibi firmalarla eşdeğerdi. Sağ köşede Jet logosu gözüme takıldı 60 lı yılların başında kurulan bu firma otobüs sahnesine çok iddalı bir şekilde giriş yaparak Türkiye otobüsçülüğünde yeni bir döneme imza attı diyebilirim. Sessiz-Süratli-Emniyetli sloganı ile ilk önce ülkenin en önemli hattı Ankara İstanbul arası ilk Avrupa kasa Magiruslarla, yatar koltuklu ve hostesli seferlere başlayan Jet turizim o günlere kadar, gelir düzeyi yüksek yolcuların trenden sonra tercihi olmaya başladı. Diğer firmaları 15-25 TL ye gittiği bu hatta 35 TL gibi bir fiyat uygulayan firma Etlik garajında fazla rağbet görmeyeceği için tabelayı da küçük tutmuş. Esas yolcusunu şehir içi terminalinden alan firma kalkış yeri olarak Etlik garajını kullanıyor, civar semtlerden gelecek yolcular için şehir merkezi uzak olduğundan burası daha uygun oluyordu.Jetin bileti bile uçak bileti gibi yapraklı idi.
Bu Jet'e karşılık tepede Jet takliti, Hakiki Jet in tabelası gayet büyük ve göze batacak yere konmuş, bu da aynı Koç gibi, Jet otobüsleri buradan kalkıyor havası. Bu taklitcilik nedense ülkemizde oldukça yaygın, bir isim meşhur olunca Hakiki, öz, has vs gibi ilave tabirlerle yolcuyu yönlendirmek için tatbik edilen usul. Tabi yolcu da artık bilinçlendi , artık daha seçici oldu, marka ve peron arabası aramaya bile başladı.

(Devam edecek)

**Olgay Sadak** · 06/05/2020, 11:36 PM

Jet Bileti

**Olgay Sadak** · 06/05/2020, 11:37 PM

Jet ön sayfa