Evet Mustafa Perkins,

Ingiliz ticari araclarinda cok kullanilan ve sevilen bir motordu, Atkinson, ERF, Seddon, Guy, Thorycroft, Austin v.s uzun yillar Perkinslere itimat etmistir.

Saglicakla

Gökhan kardes Hepsine katiliyorum C.A.V yildiz mazot pompasiyla meshur öne cikmis zamanin en klas motorlarindan sadece ingiliz arabalarda degil gemi ve is makinalarinda dahil
O devrin cogu benzinli amerikan arabalarina benzinliden dizele cevirmek icin taa ki thames motorlari gelene seceneksiz kullanilan motorlardi .. O zamanlar sudur diyerek arabalara gösterilen itimat ,sizin verdiginiz 26 ci mesajda garip 3,5 tonluk bedforda, o iki bucuk boyu ,(Ton olarak hecelemiyelim yalan gibi olur )tomruklari yüklemisler ya nereden nereye geldigimizin ispaati

1960 ların hemen başında Bursa'lı Uzel ailesi tarafından monte edilmeye başlanan Massey Ferguson traktörleri Perkins dizel motorlarıyla bizleri en yakından tanıştıran araç olarak kabul edilebilir.Perkins motorlar bu traktörlerle kalitesini ispatlamıştır da diyebiliriz.Eskileri düşündüğümüzde 135,165,185 gibi modelleriyle ve halen de köylerimizde faal olarak görebildiğimiz bu traktörler motorlarından kolay kolay arıza vermezler ve kolay ve ucuz bakımlarıyla bilinirlerdi.

Daha sonra ise Perkins motorlar kendilerini 1964 yılından itibaren üretilmeye başlanan A ve AS serisi Dodge kamyonlar üzerinde ispatladılar.İşte bu ispat çok kuvvetli oldu.Özellikle o yıllarda ağır işlerde kullanılan bu kamyonlar da motorlarından hiç sıkıntı çekmediler.

Üzerlerindeki Mustafaoe üstadın da belirttiği yıldız pompalar Alman araçlarındaki sıra tip Bosch pompalara göre zayıf olarak değerlendirilse de yine de güzel motorlardı bunlar.

Şimdilerde dikkat ederseniz nasıl ki Güleryüz otobüsünün altında MAN motoru varsa,Yeni Safir'de DAF motoru varsa o yıllarda da Perkins motorları bu tür üretimler için tam tabiriyle biçilmiş kaftandı.

1990 lı yıllarda bir anda moda olan bütün otomobilleri dizele çevirme furyasında da ithal edilen dizel motorlar içerisinde en çok Perkins'ler iş görmüştü.

Bu yıllarda bu furya esas olarak eski Amerikan otomobillerinden oluşan dolmuşlara uygulansa da yerli otomobillere bile bu motorlar "uydurulmaya" çalışıldı.Tabii ki cılız yerli otomobillere dizel motorun ağırlığı,titreşimi,sesi,kullanma şekli ters gelince bu iş bir zaman sonra tavsayarak yeniden eskiye dönüldü.İthal edilen onlarca dizel motor da hurdacılardaki yerini aldı.

Neticeye gelecek olursak,ben her ne kadar İngiliz'leri hiç sevmesem de ,yaptıkları araçlardan da bir keyif almasam da Perkins öyle değil.Güzel bir motordur.

Son olarak ülkemize gelişi de yine 250 lik Dodge kamyonetlere takılan Perkins Phaser motorlarıyla olmuştur.

Herkese selamlar...

Aşağıdaki resimde muhtemelen İngiliz üretimi burunsuz bir Bedford otobüsün şoför mahallini görüyoruz.(Resmin kaynağı : Flickr by Stig Baumeyer)

Zamanında bizde de monte edilen KG EJR ve KBC 10 modeli Bedford kamyonları ilgili başlığında paylaşıyoruz.Burunsuz bu kamyonları hatırladınız herhalde.

Bu resimdeki otobüsümüz de KG EJR ye yakın bir model.Çünkü gösterge tablosu çok benzer durumda ve elektrikli takviye düğmesi de karakteristik kısa vites kolunun yanında yerini almış.Direksiyon simidi de bizimkilerle tıpatıp aynı.Ayrıca motorun kümbetine dikkat ederseniz bizdeki kamyonlarla aynı konumda.

Burada bir konuya dikkatinizi çekeyim.Bizde de Bedford kamyonlarından burunsuz otobüsler yapılmışsa da motor bu şekilde otobüsün içerisinde Uludağ gibi konuşlanmamıştır.

Bizdeki üretimlerde direksiyon,pedallar ve göstergeler geriye çekilerek motorun öne yaslanması ve dolayısıyla yolcuya yer açılması ön planda tutulmuştur.

Aslında bizdeki bu ustaların yaratıcılıkları kitaplara değil destanlara konu olur.İşte forum içerisinde paylaştığımız Latif üstadın Magirus'u.Bu gün için hiç bir orijinal yedeği olmasa da bizim ustamız Ahmet Canbaz atıl durumdaki bir hurdadan yepyeni bir otobüsü yarattı.En güzel örnek bu.

Konumuza geri dönelim.Gösterge tablosu aynı dedim ama aslında gösterge panosunun tipi olarak aynı.

Bizdeki Bedford'larda her iki modelde de bu gösterge panosunun üzerinde iki adet yuvarlak gösterge vardı.Sağdaki kilometre saati ve soldaki de yağ,şarj,sinyal ve diğer ikazlar ile yakıt göstergesini barındıran barındıran kombine bir göstergeydi.Bu tablo üzerindeki üç anahtar ise farları,silecekleri ve gösterge lambalarını çalıştırırdı.

Burada sanıyorum daha maliyetli olduğu için bize takılmayan grafik bir hız göstergesi ile yakıt ve hararet saatlerini de barındıran karmaşık bir gösterge tablosu kullanılmış.Ancak eski ithal Bedford'larda bu tip gösterge tablolarını da gördüğümü hatırlıyorum.

Bizdekilere göre sinyal kolu ile far sellektörünün yeri değişik.Bu da resimdeki otobüsün orijinal İngiliz imali olabileceğinin bir göstergesi.Çünkü İngiliz imali araçlarda sinyal kolu sağdadır.(Sinyal kolu sağda olan bir kaç Avrupa imali otomobil de var ama konuyu dağıtmayalım)

Şoför koltuğuna dikkat ederseniz sol tarafındaki bir düzenekle arkalığın ayarı sağlanıyor.Bizdeki kamyondan bozma otobüslerin lüks olanlarında bu tür şoför koltukları olurdu.Ama büyük çoğunluğunda bu koltuklar sabit ayarlıydı.Hatta ve hatta altında kızakları olmadığı için öne geriye de ayar edilemediğinden pek çok otobüste bu ayar şoförün altına ve sırtına konan minderlerle sağlanırdı,ne kadar sağlanabilirse o da ayrı bir konu.

Bir diğer ayrıntıya girelim.Şoförün önündeki görülmüyor ama sağdaki sileceğin bağlı olduğu motora dikkat edin.Dikkat ederseniz bu motora bir kablo değil bir boru bağlanmış.Demek ki elektrikli değil.

Evet bu silecekler elektrikli değil.Bunlar basınçlı hava ile çalışıyor.Çok basit izah etmek gerekirse;hava tüpünden gelen hava bu silindirin içindeki pistonu itince pistona bağlı mil sileceğe hareket veriyor.Piston sona dayandığında buradaki valf havayı boşaltıyor piston diğer valften aldığı havayla geri geliyor,ve bu işlem sürdükçe sileceğimiz çalışıyor.

Bunların bir de vakumla çalışanları vardır.Ama onların tipleri böyle değil,yarım daire şeklinde olurdu.Vakumlular biraz sorunludur.Vakumu motorun emme manifoldundan alır.Gaz verildikçe sileceğin çektiği vakum azalır,dolayısıyla silecek yavaş çalışmaya başlar.Halbuki gaz verildiğinde hız da artacağından sileceğe daha fazla ihtiyaç olacaktır ama bu sistemde tersidir.Zaman içerisinde vazgeçilmiş uygulamalardan biridir.

Camın alt kısmında döşeme üzerinde kalorifer peteği görünüyor.Bedford'da bütün İngiliz arabalarında olduğu gibi kalorifer zayıftır.Camlara doğru yönlenmiş üfleyiciler sizi yanıltmasın,bunların kaloriferleri bu camdaki buğuyu çözer ama sadece yaz aylarında.Yazın da buğu olmayacağına göre gerisini siz düşünün.

Netice olarak değerlendirirsek,Bedford yine de İngiliz arabalarının sevimli olanlarındandır.Yıllarca hizmet eden bu tip Bedford'lar hala bile var.