Evet Üstad lar,
Ilk konumuz olan, sanirim tamamen aydinliga cikan TOE-MAT in hikayesini kapatmadan, ikinci bir konu isleyecek kapasiteye sahip oldugumuzdan eminim. Cok güzel bir resim yüklüyorum;
Bursa plakali Petrol Ofisi tankeri olan bu kamyon ne marka?
Aslinda benim bir fikrim var, ama yazipta kimsenin kafasini karistirmak istemiyorum. Kesin olan bu aracin biraz kurcalanmis olmasi. Resim 1977.

Ben diyorumki bu arac ingiliz üretimi AEC.

Ben fazla aranızda kalmadan,güzel bir eser için yorum yapayım.Paylaşım için,Teşekkür Ederim

Bu tanker oldukça tadilat görmüş.O yüzden bir tahmin yapabilmek çok güç.

Ben iki marka üzerinde duruyorum.Birincisi Faun.Faun'un bir F60 modeli vardı.Sanki ondan izler taşıyor gibi.

İkincisi de Magirus'un çok eskilerde bilinen S3500 modelini hatırlattı.Ön farların kocaman duruşu,çamurlukların yuvarlaklığı Magirus'tan izler taşıyor.Ön panjur üzerinde meşhur Magirus "roket" amblemi yok.Ama dedik ya epeyce tadilat geçirmiş.

Faun'larda uzun zaman Deutz motorları kullanıldı zaten.Yani aslında ikisi arasında çok fark yok.

Yanlız yapan usta kimse tadilatta işin dozajını biraz kaçırmış.Özellikle şoför mahalli bölümünde pek şakülü tutturamamış gibi görünüyor.

Herkese selamlar...

Ben panjurun üstündeki armadan yola ciktim, bir cokta karsilastirma yaptim. Bu kamyon alman degil, tadilat esnasinda Faun, Magirus v.s parca kullanilmis olabilir.
60li yillara ait ingiliz üretimi Guy reklami görmüstüm, üstelik burunlu, arastirma yaptim, burunlu Guylar sadece Belcika pazari icin tasarlanmis ve orada monte edilmis, yurdumuzada bu modellerden getirilmis Guy Invincible diye.
Simdi nerden nereye geliyoruz, bilenleriniz varsa; yine baska bir ingiliz olan AEC nin 50 ve 60 li yillarda Belcika da cok büyük bir pazar payi vardi, sadece Belcika pazari icin özel kupalar tasarlanmistir. Bunlardan en cok tutulani ise burunlu AEC Mogul modeli. Bu Mogulun bir ön modeli de bizim resimdeki aracimiza cok benziyor.
Yurdumuza: Guy, ERF, Atkinson, Dennis, Scammell geldiyse AEC garanti gelmistir. Tabii ki geldiysede yukarida ki arac illede AEC olacak degil.
Üstad lar affiniza siginarak üretmeye calisiyorum, bu konu hakkinda elime resim gecer gecmez sizlerle paylasicagim.

Yeni markası nedir? sorusuna ilgisiz kalmış değilim. Ancak çeşitli sebeplerle bu konuya yeterince eğilip vakit ayıramadağım için bir şeyler yazamadım.
Gökhan Bey’in yüklediği kamyon resmi ve buna bağlı olarak bunun markası nedir sorusuna verecek cevabım artık yeterli olgunluğa ulaşmıştır kanaati ile konu hakkında bulabildiklerimi yazıyorum.
Evet. Bence de bu kamyon İngiliz yapımı. Burun kısmı da tadilat görmemiş gibi. Alnında da AEC arması var.
Gökhan Bey;

"Yurdumuza: Guy, ERF, Atkinson, Dennis, Scammell geldiyse AEC garanti gelmistir. " diyor ve doğru diyor.
Ülkemize AEC markalı kamyonlar da girmiştir. Türkiye Nato’ya girmeden önce silahlı kuvvetlerimizin ihtiyaçları için tek kaynağa bağımlı olmadığı yıllarda çok çeşitli ülke ve kaynaklardan silah, araç ve gereç temin edilmiştir. Bu ülkeler arasında İngiltere, Fransa, Sovyetler Birliği (Rusya) Almanya gibi ülkeleri sayabiliriz. Bu dönemde şanlı ordumuz AEC marka kamyonları da kullanmıştır.
Ayrıca tabi sivil sektörde de AEC ticari kamyonlar ülke yollarında yer almıştır. Hatta şunu da söyleyebilirim yurdumuza getirilen AEC kamyonlar tek tip ve model değil birkaç tiptedir.
Bu tipler hakkında şunları yazabilirim;

1- Yukarıda resmi paylaşılan kamyondaki gibi şoför mahalli kısmı bilhassa kapı ve kapı camı özellikleri ile tipik İngiliz burunsuz kamyonlardan bir örnek olan tiplerde. (AEC burunsuz kamyonların da kapısı bu şekilde olanları mevcut.)
Yani ilk tip için, şoför mahalli burunsuz AEC temelli kamyon tipinde olanlar. Şoför mahalli İngiliz tipinde demekteki maksadım şudur. O tarihlerdeki İngiliz Araç imalat yönetmelikleri hükümlerine göre araca oturacak personelin konumu aracın ön tekerlek merkezinden daha önde olmamalıydı. Bu hükmü yerine getirebilmek için imalatçılar aracın ön tekerlerini şasenin iyice ön kısmına yerleştirip koltukları tekerlek merkezinin gerisine konumlandırıp geniş bir burunsuz kabin ile sorunu hallediyorlardı. Fakat bu çözüm neticesi meydana çıkan İngiliz tipi burunsuz kabinlerde ön tekerlek kısmına rastlayan kısımda gereksiz bir boşluk oluşuyordu. Bu boşluğa da bir ilave pencere yerleştiriliyorsa da biçimsiz görüntü engellenmiş olmuyordu.

2- İlerleyen yıllarda üretildiğini söyleyebileceğimiz yine aynı buruna sahip olmakla birlikte Şoför mahalli kısmı İngiliz değil de Alman kamyonlarını çağrıştıran tipte olanlar.

3- Ayrıca burun özellikleri İngiliz çizgileri taşıyan burunlu AEC kamyonlarda ülkemize getirilmiştir.
Benim yazabileceğim AEC tipleri bunlardır.

(İlave bilgi; AEC kamyonlar Kıbrıs'ta diğer İngiliz markalı kamyonlarla birlikte bol miktarda vardı. Ancak benim gördüklerim hep burunsuzdu, burunlu bir AEC kamyon Kıbrıs’ta görmemiştim.)

Arşivde birkaç AEC resmi olacaktı (Tabi yine Türkiye’de fakat yabancı kamyon meraklıları tarafından çekilmiş fotoğraflar.)
Bu geçen süre dahilinde bu resimleri aradım. Birkaç resim buldum. Arşivde bulabildiğim resimdeki araç Sakarya plakalı, kırmızı renkte ve kasalı olan bu kamyonun plakası ; 54 EF 472
Plaka sorgulamasında araç halen yaşıyor görülüyor. Fakat markası A.C. şeklinde yazılmış. Olsun bu kadar hata kadı kızında da olabilir.

Araç plakası: 54 EF 472
Renk: Kırmızı
Modeli: 1959
Tescil Birimi: Sakarya
Cinsi: Kamyon
Markası: A.C. (Marka AC yazılmış ancak maalesef tescilde bazen böyle hatalara rastlanıyor. Ben bu aracın markasının AEC olduğunu zannediyorum.)
Plaka sorgusunda çıkan bilgiler yukarıdaki gibi

Son sözüm bu araç AEC marka kamyondur.

Gelelim üretildiği ülkeyi tespit etmeye…
Gökhan DİLER’in resimdeki aracın üretildiğini tahmin ederek karar kıldığın ülke olan Belçika konusunu araştıralım.
Belçika’da kamyon üretimi ile meşgul olmuş ve konu ilgili kaynaklarda yer alan firmalar şöyle;

Denonville ( 1937 – 1940 ) Brüksel
Cummins’in Belçika bayiliğini yapan firma sonraki yıllarda cummins motorlu kamyonlar üretmiştir.

Bovy, Bovy – Pipe ( 1904 – 1936 ) Brüksel
1936 yılından sonra Brossel’e geçti.

SDS, SA des Automobiles sds ( 1938 – 1940 )

Magistral ( 1938 – 1940)

Miesse ( 1898 – 1972 ) Brüksel
Amerikan motor ve parçalarla üretim yapıldı.

Minerva ( 1913-1957 ) Antwerp

MOL ( 1966 – Günümüze )
Özel ve ağır araç üreticisi.

FN Fabrique Nationale ( 1920 – 1965 ) Liege
Silah üreticisi. Yukarıdaki yıllarda kamyon da üretmiştir. Bunun yanı sıra motor, treleybüs ve paletli özel araçlar da üretilmiştir.

Liberty ( 1920 – 1940 ) Brüksel
ABD liberty lisansı ile üretim yapmıştır.

Brossel (1923 – 1968) Brüksel

Yukarıda yer alan firmaları ve üretimlerini genel olarak incelediğimizde,

Belçika firmalarının bir kısmı II. Dünya savaşı öncesi üretime başlamışlar. Ancak savaşla birlikte yok olmuşlar.

Beçika kamyon üreticileri diğer Avrupalı firmalar gibi ağırlıklı olarak lisansiyer ve ortak seçiminde Avrupalı firmaları değil Amerikalı firmaları tercih etmişler.


Bu firmaların üretimlerinin AEC kamyonlara benzer veya yakınlık gösterenini ben bulamadım. Bu durumda hedefi bu firmaların dışında bir firmaya yönelttim.
Araştırmalar sonucunda AEC kamyonların Belçika’da Belçika’ya has yerel bir kupa ile Bollekens (1923-1972) firması tarafından üretildiği bilgisine ulaştım. Ancak bu kupalar burunsuz tipte, yani resimdeki gibi burunlu AEC kamyonlardan da Bollekens tarafından üretilmişmidir? Bilemiyoruz.

Konuyu daha fazla uzatıp karmaşıklaştırmaya gerek görmeyip yazımı sonuçlandırıyorum.

Selamlar.