Konu Görünümü | Doğrusal Görünüm

**M.Ali Sade** · 02/09/2014, 12:27 PM

Bir gün ilkokuldayken bizi Ankara'da Çankırı Caddesi üzerindeki Roma Hamamı kalıntılarına götürdüler.Geziye götüren otobüs de Ulusoy'dan çıkma olduğunu çok sonradan keşfettiğim önden motorlu bir Scania idi.Müzeyi gezip de çıktığımızda otobüsümüzün hareket etmesini beklerken müzenin önüne çok hoş bir otobüs geldi.O da Fransız turistleri gezdiren bir tur otobüsüydü.Ama müzenin önüne öyle bir ihtişamla yaklaştı ki aklımızı başımızdan aldı.Arka camın altındaki bir plakette "Krauss-Maffei" yazıyordu.O yıllarda Magirus'u,Mercedes'i ve MAN'ı biliyordum ama bu marka bana ilginç gelmişti.Elimdeki sosyal bilgiler defterinin arkasına bu markayı not ettim.Not ettim ama devamında ne yollarda ve de ne de Ankara'daki otobüs terminallerinde böyle bir otobüse rast gelmedim.Sadece 1973 yılında Hitit Müzesi civarında uzaktan bu otobüsü tekrar gördüm.Belli ki turist işinde çalışıyordu.

Otobüsün arkasında gördüğüm plaketin aynısını yıllar sonra askerliğim esnasında Çerkezköy'deki Leopard tanklarında da gördüm.Tankların imalini de Krauss-Maffei yapmıştı.

Aşağıya bu otobüse ait 1950'li yıllara ait bir reklamı ekliyorum.Daha ayrıntılı ve net bir resmi de vardı ama arşivi araştırmam lazım.

İlana dikkat ederseniz bu otobüsün arkadan motorlu olduğu özellikle vurgulanmış.O yıllarda yaygın olarak kullanılan önden motorlu otobüsler yolcu ve şoförleri gerek içerideki gürültüsü,gerek duman ve kokuları ve gerekse işgal ettiği alan itibarı ile bıktırmıştı.Halbuki arkadan motorlu otobüsler bu mahzurların hepsini bertaraf etmişti.İçleri oldukça sessiz,kullanımı keyifli,iniş binişleri rahattı.

Peki bu otobüste motor nedir?Krauss-Maffei markalı motor var mıydı? Tabii ki yoktu.Aynen şimdi otobüs imal eden pek çok firmada uygulandığı gibi Krauss-Maffei de bu otobüsün karoseri aksamını toparlarken motor ve düzeni Almanya içerisinden temin etmişti.

Motor olarak efsanevi F8 L 614 tipi KHD (Deutz) motoru ve buna adapte altı ileri ZF markalı şanzumanla donatılmışlardı.İşte yukarıda anlattığım gibi yanaşırken bizim aklımızı da bu V8 motorun homurtusu almıştı. Wink

**Fatih Kocaoglu** · 06/06/2019, 10:27 PM

Nostaljik Otobüsler Krauss-Maffei Türkiye 1970'ler

**Fatih Kocaoglu** · 12/10/2024, 05:50 PM

Krauss-Maffei lokomotif üreticisi olarak da biliniyor. 1945'ten sonra otobüsler de yirmi yıl boyunca Krauss-Maffei'nin üretim programında yer aldı. O zamanlar üretilen otobüsler Ankara ve İstanbul'da teşhir edilmiş .

**Olgay Sadak** · 14/10/2024, 12:08 AM

Türkiye Otobüs Tarihinde Krauss-Maffei - MAN

60 yılların ilk yarısında yerli kasa burunlu otobüslere ilaveten az da olsa Avrupa ithal otobüsleri ( genelde Mercedes) de yollarımızda görmeye başlamıştık ki, ithal otobüsler furyası başladı. Jet turizm Magiruslarla, Varan O 321 lerle Ankara İstanbul arasında diğer firmalara nazaran kaliteli servis hizmeti sunuyorlardı.
Tam o sıralarda birden Ankara merkezli yeni bir firma adından bahsettirmeye başladı, M.A.S adındaki bu firma, Ankara’yı bilenler için Kızılay’dan Maltepe istikametine giderken Demirtepe yakınlarında solda
ve İstanbul Taksim´de görkemli yazıhanelerle,
takım elbiseli şöförleri, lacivert kıyafetli hostesleri ile ulaşım camiasının ve yolcular ilgisini çekmeyi başardı.
Kaptanlar için sefer sonrası özel konaklama yerinden, her sefer sonrası beyaz koltuk baş kılıflarının yıkanıldığından söz ediliyordu. İsmi için de çeşitli ağızlardan patronların isimlerinin ön harfleri, gibi söylentiler dolaşıyordu.
Bu popüler firma sadece orijinal Avrupa kasa araçlarla hizmet veriyordu, Krauss-Maffei o yıllarda benim için otobüs markası olarak birşey ifade etmediği için bizlere göre bu ve diğer araçlar MAN idi.

MAS’ın diğer araçları da çoğunlukla MAN dı, daha sonraları İskenderun Adana hattını da ilave edince orijinal kasa Magirus ve Mercedes markalarını da filosuna kattı. MAS ile bir kere Ankara İstanbul arasında gece yolculuğu yaptım, biraz torpilli olduğum için bana köşk tabir edilen arka beşlinin orta koltuğu ikram edildi. Mola yerinde de kaptanlara ayrılan bölümde oturmuştuk, gece yarısı Bolu civarında yol ortasında durup hostesi Ankara arabasına devrettik,İstanbuldan gelen de bizim arabaya bindi, sormak da hiç aklıma gelmedi, gecenin karanlığında karşıdan gelen aracı nasıl tanıyıp sağa çekip değişim yapıldı, hala bu sorunun cevabı bende yok.

MAS daha sonraları 9-10 tane Mercedes O 321 Vetter kasa son 321 modellerden olan ön ve arka camları dik yan camları eğik, beyaz renkli, koltuklar kırmızı, küllükler kapağı açılınca aydınlatmalı, o günlere göre süper lüks araçları filosuna kattı, ama ne yazık ki bu da MAS’ın sonu oldu, banka borcu ödenmeyince araçlar icralık oldu, uzun müddet Ankara’da bankanın yanında bir parkta yeni sahiplerini beklediler.
Fotodaki bu güzel araç da orijinal Krauss Maffei kasa MAN şasi ve motoru olduğu MAN yazısını öne çıkarıp İstanbul Hilton oteli önünde reklam için resimleri çekilmiş, bana kalırsa bu reklam fotosu MAS dan ziyade KraussMaffei veya MAN için çekilmiş olmalı zira alınlıktaki yazı biraz geri planda kalmış.

Bu yazıyı hazırlarken eski günler, yani neredeyse 60 yıllık mazi gözümde canlandı ve sonradan aklıma gelen, her ne kadar Krauss Maffei ile alakası olmasada aynı firmada, Türkiye’de tek olan ve MAS bünyesinde Ankara İstanbul arasında gündüz sefer yapan bir aracı da yazmadan geçmek istemedim, bu araç Bussing Emmelman yapısı, 1,5 katlı tabir ettiğimiz bir otobüstü, bu otobüs MAS kapandıktan sonra Ulusoy bünyesine geçti ve bazı Türk filimlerinde de Ulusoy logosuyla görüldü

Olgay Sadak 13.10.2024