Konu Görünümü | Doğrusal Görünüm

**Fatih Kocaoglu** · 01/04/2011, 06:33 PM

M.A.N F90 F2000 Serisi

1986 yılıydı… Almanya’nın Münih şehrinden çıkan yepyeni MAN F90, yollara adımını attı. Bu kamyonun gelişi sadece yeni bir seri değil, adeta yeni bir dönemin başlangıcıydı. F8’in selefi olarak tanıtılan F90, kısa sürede ilgi odağı oldu. Çünkü artık bir kamyon, yalnızca yük taşımıyor; sürücüsüne konfor, güven ve geniş bir yaşam alanı da sunuyordu.

Yepyeni, köşeli kabin tasarımı dönemin bütün alışkanlıklarını sarsmıştı. Modern, güçlü ve zamansızdı. Çok geçmeden başarısı taçlandırıldı: 1987’de MAN F90, “Truck of the Year – Yılın Kamyonu” seçildi.

Kabinin altında ise güçlü altı silindirli turboşarjlı motorlar vardı. En güçlü 12 litrelik hacmiyle 360 beygir güç üretiyordu ki 1980’ler için bu oldukça etkileyiciydi. Ayrıca, motorun şasinin yanına yerleştirildiği ve düz tabanlı kabinle birleşen 330 ve 360 beygirlik özel bir motorlar da mevcuttu.

Ama F90’ın farkı sadece motor gücü değildi. O yıllarda sürücüler için en önemli şey güvenilirlikti; direksiyon başına geçen biri, arkasına bakmadan yoluna devam etmek isterdi. İşte F90 bu güveni fazlasıyla verdi. Bunun yanında, seride bir de efsanevi V10 seçeneği vardı ki, bu kamyonseverler için ayrı bir heyecan kaynağı oldu.

1987’de MAN çıtayı yükseltti: F90 artık 18 litrelik V10 motorla, 460 beygir güç ve 2.080 Nm tork üretiyordu. En güçlü yol kamyonu yarışı resmen başlamıştı. Scania, Mercedes-Benz ve Volvo bu mücadelede sahnedeydi. Mercedes ile MAN’in benzer motoru farklı optimizasyonlarla ortak geliştirmesi ise dikkat çekici bir ayrıntıydı.

MAN D2840LF motoru, çift turbolu ve hava-su soğutuculu yapısıyla adeta bir canavardı. Çift plakalı debriyaj ve ZF’nin 16 ileri şanzımanı bu gücü yola aktarıyordu. Elektronik destek sistemleri henüz yoktu; her şey tamamen sürücünün elindeydi.

O yıllarda elektrikli ve ısıtmalı aynalar gibi yenilikler ortaya çıkmıştı. Motor tüneli ise sürücüyü rahatsız etmeyecek şekilde tasarlanmıştı. Ancak dönemin ruhu farklıydı: asıl vurgu güvenilirliğe yapılıyor, teknoloji ve çevrecilik henüz ikinci planda kalıyordu.

1989’un sonunda MAN, V10’un gücünü 500 beygire çıkardı. Ardından yüksek tavanlı kabin seçeneği geldi. Bu kabinle birlikte kamyonlar artık günümüz araçlarına daha çok benzemeye başlamıştı. Yüksek tavan, ferahlık ve yaşam alanı demekti. İçeri giren herkes, “Burası resmen bir ev gibi!” diyordu. Sürücü için yol artık sadece iş değil, aynı zamanda keyif hâline gelmişti.

1991’e gelindiğinde F90 bir efsane hâline dönüşmüştü. Direksiyona geçen sürücüler için bu kamyon yalnızca bir iş aracı değil, hayallerini süsleyen bir yol arkadaşıydı.

MAN F90 Serilerini Makyajlandı 1992

Ve 1994’te, MAN F90 yerini F2000 adı ile aldı. Bu sırada rekabet de kızışmış, rakip markalar 500 beygir gücünün üzerine çıkmayı başarmıştı. Ama F90, güçlü motorları, sağlamlığı ve zamansız kabin tasarımıyla muhafazakrlığını ve hâlâ hafızalardaki yerini koruyordu.

• Yüksek kabinli MAN F90’ın ilk prototipi, 1989’daki Frankfurt IAA fuarında tanıtılmıştı. MAN, 1990 yılında kabini biraz daha geliştirerek çalışmalarına devam etti ve 1992’nin başlarında daha yüksek kabinli serisini piyasaya sürdü. Bu yeni kabin, F90 372, 422 ve 502 modellerinde sunuluyordu.

En dikkat çekici yenilik ise çift yataklı “Roadhaus” kabiniydi. 2,17 metrelik ayakta durma yüksekliği sayesinde sürücülere adeta bir oda ferahlığı sağlıyordu.

F90 18.422 UXT 4×4

MAN Nutzfahrzeuge AG (günümüzdeki adıyla MAN Truck & Bus), uzun tarihi boyunca birkaç sıra dışı kamyon modeli üretmişti. Bunların arasında, geleceğe dair vizyonu temsil eden ancak seri üretime yönelik olmayan tipik konsept çalışmalar ile standart serilerin derinlemesine değiştirilmiş halleri yer alıyordu. İlk grupta SLW2000 ve X90 tipleri, ikinci grupta ise F90 18.422 UXT 4×4 vardı.

F90 serisinden 18.422 UXT 4×4 tip 30 U, MAN tarafından resmi olarak 1992 yılında tanıtıldı. Araç, uzun mesafe taşımacılığı için standart iki akslı bir çekici olan 18.422 4×2 ile aynı temelde idi. Ancak selefinden iki temel noktada ayrılıyordu.

Birincisi, motor kabinin altında değil, aksların arasında yer alıyordu. Buradaki UXT kısaltması, Unterflurmotor Experimental Tractor ifadesinden türetilmişti ve “zemin altı motorlu deneysel çekici” anlamına geliyordu. Bu çözüm MAN için aslında yeni değildi; şirket 1971’de satın aldığı, kamyon ve otobüslerde zemin altı motoruyla tanınan Büssing’den bu teknolojiyi miras almıştı. Otobüslerde motor yolcu tabanının altında, kamyonlarda ise aksların arasında –yük tabanının ya da beşinci tekerleğin altında– konumlandırılıyordu. Ancak 1990’ların başlarında bu tür bir güç aktarımı artık standart olmaktan çıkmıştı. Ayrıca, kullanılan motor performans açısından olağanüstü bir yenilik sayılmazdı: 11,967 litre hacimli, altı silindirli, sıralı bir motordu. 309 kW (420 bg) güç üretiyor ve bu nedenle aracın tanımında 422 beygir gücü yer alıyordu.

Aracın ikinci ayırt edici özelliği, normalde uzun yol araçlarında bulunmayan dört tekerlekten çekiş sistemiydi. İlginç olan ise şanzımanın önde, motorun önünde, yatay motorun ise arkada yer almasıydı.

UXT Konseptinin Sağladığı Avantajlar

Operasyonel bakış açısıyla, motorun kabinin arkasında, aksların arasında yer alması dört önemli fayda sunuyordu:

Kabin içi düz zemin: Motor tüneli olmadığı için kabinde tamamen düz bir taban elde edildi. Bu, şoförün kabin içinde rahat hareket etmesini ve kıyafet değiştirmesini kolaylaştırdı. Ayrıca Kuda firması tarafından geliştirilen yükseltilmiş kabin yapısı sayesinde yaşam alanı önemli ölçüde genişledi. O dönem için 2.170 mm’lik iç yükseklik oldukça fazlaydı ve sürücünün dik durmasına imkân tanıyordu. Yataklara erişim de kolaylaştırılmıştı; koltuktan kalktıktan hemen sonra yatağa geçilebiliyordu.

Daha düşük gürültü: Motorun kabin altından akslara taşınmasıyla kabin içi ses seviyesi azaldı ve sürüş konforu arttı.

Daha iyi denge: İdeal aks yük dağılımı ve düşük ağırlık merkezi, yol tutuşunu daha güvenli ve dengeli hale getirdi.

Çekiş avantajı: Dört tekerlekten çekiş, kaygan zeminlerde ve yüklü kombinasyonlarla dik rampalarda belirgin bir üstünlük sağladı.

Tasarım ve Performans

Bu dikkat çekici konsept, IAA Nutzfahrzeuge fuarında büyük ilgi gördü. MAN mühendislerine göre UXT modeli mükemmel yol performansına sahipti. Örneğin azami hızı 146 km/sa gibi oldukça yüksek bir değere ulaşıyordu. Diğer önemli ölçüler ise şöyleydi: 6.100 mm uzunluk, 3.510 mm yükseklik, 2.490 mm genişlik ve 8.070 kg boş ağırlık.

Araçta ayrıca, hava direncini ve dolayısıyla yakıt tüketimini ve gürültü seviyelerini azaltmak için orta aks spoylerleri ve komple bir arka spoyler modülü bulunuyordu. Bu spoylerler, çekiciye daha modern ve agresif bir görünüm de katıyordu.

Seri Üretime Geçemeyen Bir Yenilik

Tüm bu avantajlara rağmen tasarım, fazla karmaşık ve maliyetliydi. Bu yüzden seri üretime alınmadı. Çeşitli kaynaklara göre yalnızca 7 adet üretildi. Ancak bazı web siteleri 12 adet üretildiğini bildiriyor: bunlardan beşi daha düşük güçlü (360 bg, F90 18.362), yedisi ise daha güçlü (420 bg, F90 18.422) motora sahipti.

Her ne kadar üretim sınırlı kalsa da, elde edilen bilgi ve deneyim boşa gitmedi. MAN, F90 18.422 UXT 4×4’ün geliştirilmesinden edindiği tecrübeyi, fabrika çıkışlı yarış kamyonlarının yapımında kullandı. 1990’ların ortasında bu özel kamyonlar, artık var olmayan Süper Kamyon yarış sınıfında, Mercedes-Benz ve DAF rakipleriyle birlikte Avrupa Şampiyonası’nda yarıştı.

MAN F90 kabini 1994'te F2000'e dönüştü. Sağlam ve şık bir tasarıma sahip olan bu kabin, MAN'ın Avusturyalı markaları OAF ve özellikle şık görünümlü Steyr'de kendine yer buldu. Kabin, 1998'den itibaren Belarus'ta üretilen ortak girişim MAZ-MAN serisinde de kullanıldı.

MAN'ın 2000 yılında ERF'yi satın almasının ardından, F2000 kabini Middlewich yapımı ECS kamyonlarda ve daha sonra Avusturya yapımı ECM'de kullanıldı. 2000 yılına gelindiğinde TGA kabini, Çin'de yeni bir soluk kazanan F2000'in yerini almaya başladı. Shaanxi, CCAT ve "MAN kalitesi ve Çin fiyatı" sloganıyla yola çıkan Young MAN gibi birçok marka bu tasarımı kullanıyor. Alışılmadık bir gelişmeyle, Shaanxi artık F2000 kabinini Avrupa'ya tedarik etmeye başladı. Bu anlaşmayla Ukraynalı Kraz şirketi tasarımı üç akslı konstrüksiyon şasi serisinde bir seçenek olarak kullanıyor

**Fatih Kocaoglu** · 21/12/2019, 08:25 PM

F2000 Evolution 1994 yılında üretildi,1998 yılında,ön yüzü ile ikinci kez yenilenen Man grubunun efsane çekicilerdir.

Turboşarjlı, intercool teknolojisi ile 4x2'den 10x4 çekişe sahip 6 silindirli D 2866 veya D2876 (11967 ve 12816 cm3, 310-460 hp) ve Avrupa'nın en güçlü yeni D2640 V10 (18 273 cm3, 600 hp)motorlarına sahiptirler.1 veya 2 diskli kavrama, 16 vitesli şanzıman,bir veya iki yataklı, iç yükseliği 2205 mm'ye kadar ve 2170 mm yüksekliğinde dört seçenekte satışa sunuldular.

Yolların Efsanesi: MAN F2000'in Hikâyesi

Zamanın acımasızca eskitemediği bazı makineler vardır. İşte MAN F2000 de tam olarak böyle bir efsane. Güvenilirliği, sağlamlığı ve yol arkadaşlığıyla, yıllar boyunca sayısız şoförün en güvenilir dostu oldu.

Bir zamanlar, şehirleri birbirine bağlayan, sınırları aşan nâmı ile MAN F2000. Onu farklı kılan, sadece gücü değildi. Her yolculukta gösterdiği sabır, her rampada sergilediği kararlılık ve her virajda hissettirdiği güvenle, sürücüsüne daima "ben buradayım" dedi.

Farklı ihtiyaçlara göre şekil alabilen bir yapıya sahipti. İster 4x2 gibi klasik bir düzende olsun, ister nadir rastlanan 10x4 konfigürasyonunda; MAN F2000 her zaman görevini en iyi şekilde yerine getirdi. Kabinin altında çalışan D2866 ve D2876 motorları, 310’dan 460 beygire kadar güç sunarak kilometreleri adeta yutarcasına aştı. Bazı özel versiyonlar, tam 600 beygir gücündeki devasa V10 motorla donatılmıştı. Bu motorlar, iyi bakıldığında 1 ila 2 milyon kilometreyi hiçbir büyük arıza yaşamadan devirebiliyordu.

Tabii ki her güçlü motor, güvenilir bir şanzıman isterdi. MAN F2000’in ZF şanzımanları, ustalıkla dişlendi, yıllar boyunca ağır yüklere, uzun yollara direnç gösterdi. 1,5 milyon kilometreyi devirmesine rağmen, hâlâ vites geçişlerinde ustalığını koruyan çok sayıda F2000 görmek mümkün.

Kabin ve şasi, zamanın yıpratıcı etkilerine meydan okuyacak şekilde tasarlanmıştı. Pas, korozyon, aşınma... Bunların hiçbiri kolay kolay MAN F2000’in direncini kıramadı. Üstelik farklı süspansiyon seçenekleri sayesinde, hem şoförün hem de taşınan yükün konforu düşünülmüştü.

Bugün, yolların kralı olmaktan emekli olsa da MAN F2000, ikinci el piyasasında hâlâ aranan bir kahramanı.
Elbette yaşlanmanın getirdiği bazı zorluklar da var. Artık her parçası kolay bulunamıyor, kimi zaman ufak tefek yorgunluk belirtileri gösteriyor. Ama unutulmamalı: Her kilometresi, bu efsanenin yaşanmışlıklarının birer hatırası.

Ve yollar anlatmaya devam ediyor: "Bir zamanlar, F2000 vardı…"

Man'ın efsane 19.463 Serisi ile başlayalım.