Bilndiği gibi 80'lerin sonu 90'ların başında Maraton ve Prenses gibi başarılı otobüsler üreten ve Mercedes'e ciddi rakip olan Temsa firması, 2000 yılında üretimine başladığı Safir ile bir hayal kırıklığı yaşamıştır. İlk çıktığı yıllarda bir çok firma tarafından tercih edilen Safir, piyasaya Setra 417 HDH ve hemen arkasından Man Fortuna'nın girmesiyle uzun yollardan çekilip daha çok kısa mesafelerde ve turizm taşımacılığında tercih edilen bir araç olmuştur. Hatta bu durum Temsa'yı sıkıntıyada sokmuştur. Fakat ilave akslı otobüslere rakip olarak ürettiği ve günümüzde bir çok firmanın tercih ettiği Diamond ile yeniden bir kıpırdanma yaşayan Temsa sizce Travego 15, Man Fortuna ve Neoplan Tourliner'a rakip olabilecek 46 kişilik yeni bir otobüs üretir mi, yoksa Safir'i makyajlıyarak yine kısa mesafelerde ve turizm sektöründe mi rekabete devam eder?

Değerli görüşlerinizi bekliyorum,

Saygılarımla...

Japonya'da Mitsubishi Fuso tarafından üretilen bizdeki Safir'in güncellenmiş yeni versiyonu bu araç. Yan camları sürgülü olarak gözükse bile Japonya'da bu tür araçlar çoğunlukta olduğundan bu şekilde tanıtılmış. Dış görünüşü güzel, yanlız Safir'in problemi dış görünümü değil, inanılmaz dar koltuk aralıklarıydı. Mitsubishi ile işbirliğine devam edilirse, ki mantıklısı budur, bu aracın koltuk aralıklarının bir Travego boyutunda olması ile aracın şansı uygun fiyatı ile çok yükselir. Fakat Mitsubishi Fuso'nun Mercedes-Benz'in de sahibi olan Daimler-Benz grubunda olması ve Temsa'nın rakip çıkarması sebebi ile buna nasıl bakılır bilemiyorum.

Temsa'nın yapması gereken diğer bir adımda Diamond modelini 2010-2011 yıllarında tamamen yenilemeli ve tek dingilli versiyonunu çıkarması gereklidir. Neoplan etkisinden kurtulmuş özgün ve çarpıcı bir tasarım 15-17 versiyonları ile yenilenecek Travego ve TopClass serisine bir alternatif olmalıdır.

Diamond modelinin yanında üstteki araç'ta bir Tourismo bir ComfortClass sınıfında bir araç olurki, ürün gammı eksiksiz olur Temsa tarafında.

Temsa Genel Müdürü tarafından,ihracatlarının artması ile ''750 milyon dolar değerinde Temsa markamız oldu." denilyor.Tabi bu borsadaki fiyatlarla da ölçülmektedir,ama rakam bu kadar mı bilemem.

Bugün Temsa geçmişe nazaran geldiği noktada,piyasada ki bir çok markanın olması ile,üreticilerin çizmiş olduğu sınırlar içerisinde,diamond dışında,ürün geliştirmesi konusnda sanırım biraz iç piyasada gerilerde kalmıştır.Bugün '' Temsa; Safir'in yerine bir otobüs üretir mi, üretecek mi?'' sorularına yanıtın,aslında Mitsubishi ile olan lisans anlaşmalarının,kamyon üretimi ile de,pekişmesini göz önünde bulundurduğumuzda,sanırım yeniliklerin olacağına dair en yakın işaretdir.Ama bunu nasıl başaracaklar bilemiyorum.

Safir'in eski nesil bir otobüs olduğu ve -bir otobüs olarak- rakipleri ile başedebilecek özellikler sunmadığı kesin. Ancak bu durumdan Temsa sıkıntı duymuyor olabilir: <!-- m --><a class="postlink" href="http://www.osd.org.tr/2008model.pdf">http://www.osd.org.tr/2008model.pdf</a><!-- m --> adresine göre, Safir, Temsa'nın yüzünü güldürebilecek üretim adetlerine sahip.

Bence Ocak 2009'da Euro4 nesline geçildiği zaman ilginç şeyler yaşanabilir, Safir açısından. Mitsubishi'nin Safir'e uygun bir Euro4 motoru var mı, bilmiyorum. Eğer varsa, zaten sorun yok. Motor yoksa, -Fatih'in de söylediği gibi- lisans anlaşmaları Safir'e başka bir motor takılmasına müsaade edecek mi? Ya da -Fırat'ın dediği gibi- bir Mercedes motorunun kullanılması mı şart olacak?

Bana göre, temSA "ucuz otobüs" pazarındaki boşluğu doldurmaya devam edecektir.

Safiri artık şehirlerarası bir otobüs sınıfında değilde servis ve kısa mesafe taşımacılığı alanında düşünmek gerek. dantelk arkadaşımızında dediği gibi ucuz otobüs sınıfında ve büyük şehirleri ziyaretlerimde gördüğüm kadarıylada bu alanda başarılı. Ancak artık her ne kadar 17 sınıfı otobüsler tercih edilsede 15 sınıfı otobüslerinde ciddi bir pazar payı var hala ve Temsanın bu sınıfta bir otobüsü olmalı. Ancak yeni bir modelin üretimi büyük yatırım gerektirir ve yeni bir model yerine Diamondun iki akslı modelini üretmesi daha akıllıca. Neticede geliştirilmiş, denenmiş bir model var ortada ve büyük maliyetler getirmeden pek ala üretilebilir. Ortak malzeme kullanımı ise en büyük avantajı olur. Ancak üç akslı diamondun bile çok fazla tutulmamış olması, yurtiçi satışlarının düşük olması, sanırım Temsayı iki akslısını piyasaya sürmekten çekindiriyor. Birde üstüne küresel kriz eklenince kısa vadede yeni bir model konusunda çok umudum yok.

Diamond'ın kısa modelini üretmek maliyetler açısından mantıklı gelsede piyasaya yeni bir rekabet getirmeyeceğini düşünüyorum. Eğer Diamond ilk çıktığında pazara 12 metrelik modelide sürülseydi rekabet kızışırdı. Ancak Temsa, Neoplan'ın Starliner ve Cityliner modellerinde yaptığına benzer bir strateji izleyebilir. Diamond'un kasa yapısında biraz farklılık yaratarak yeni bir isimle piyasaya otobüs sunabilir. Elbette bu yeni otobüs Maraton ve Prenses zamanında ki gibi rekabetin az olduğu bir ortamda olmayacak. Bu aracın kalite bakımından geride kalmaması ve önümüzde ki yıl Setra'nın da yeni modeliyle piyasaya gireceğinin düşünülmesi gerekir.

Safir konusunda ise Temsa kısa mesafeleri ve turizm sektörünü düşünüyorsa neden yüksek bagaj hacmine sahip bir otobüs üretiyor? Kabini alçak bir otobüslede bu sektörde rahatlıkla rekabet edebilir.