Konu Görünümü | Doğrusal Görünüm

**Yasin Bekmezci** · 21/11/2022, 06:59 PM

Türkiye Otobüs Tarihinin Mihenk Taşı Mercedes Benz O321

Eski firmalarda ''JET'' turizm ya da otobüsleri veya ait olduğu ilin ismi yazardı. Geçmiş yıllarda uçaklarla rekabet eden her otobüs anladığım kadarıyla uçak kadar hızlı ve güvenli olarak ifade edilirmiş. Türkiye Otobüs Tarihine Mercedes Benz O321 ile devam edelim. Konu hakkında tevellütüm yetmediği için üstadlarımız konuyu zevkle devam ettirecektir.

**Olgay Sadak** · 22/11/2022, 01:20 AM

Daha önceleri şehir içi, başka bir deyimle belediye otobüsü olarak ilk nesil 321ler ( ön camı daha dar, alt kısmı daha yüksek ) çeşitli illerimizde boy göstermişti. Türkiye karayollarında O 321 lerin popüler olması 60 lı yılların başlarında Varan turizmin koyu lacivert Avrupa kasa 321’lerle ( İzmit Varan ile karıştırmayalım) kara yolu yolculuğunda yepyeni bir çığır açması ile başladı.

Fotodaki logoyuda ele alırsak, aynı tarihlerde Jet turizm “Sessiz, süratli, emniyetli” sloganı ile piyasada yatar koltuk ve hostesli Magirus otobüslerlerle, karayolu yolcu ulaşımına başlangıç yapan Jet turizmin takliti bir logodur. daha sonra birçok firma tarafından ufak tefek değişikliklerle benzetilerek yıllarca, hatta belki bu gün dahi kullanılan logodur. Resimdeki logo da bu taklitlerden birini göstermektedir.Em çok kullanılan bu logo Hakiki Jet olarak da oldukça yaygındı.

O321 e dönecek olursak, ilerleyen yıllarda çeşitli firmalar bünyesinde yollarda Magiruslarla beraber o yılların adeta tek Avrupa kasa otobüsleri olarak yolcuların konforlu bir şekilde seyahat etmesine olanak sağladılar. Kısa bir zaman sonra Magiruslar Ünver tesislerinde üretilmeye başlayınca 321 ler kısa bir zaman İçin tek kaldılar ama bu uzun sürmedi, yine Varan tarafından bir üst nesil 321ler ve yine aynı firma Neoplan ile otobüscülükte ilerleme kaydetti, aynı tarihlerde Ankara merkezli MAS turizm Avrupa kasa MAN otobüslerle rekabete dahil oldu.

321lerin sonraki nesili ön camların tavana kadar yükselmesi ile dik cam tabir edilen modellere geçildi, daha sonraki model değişikliği de çift cam olan arka camın küçültülerek tek cam olması ile devam edildi, en son model yükselmesi O 302 bir alt yapısına benzeyen, ön camların daha da genişletilmesi ve arka camın da yine çift cam olarak bütün arka tarafı kaplamsı oldu. Bu tip otobüsleri de ilk olarak MAS turizm getirdi 10 veya 11 adet olarak sefere başlayan otobüsler bence O302lerden önce Magirus’ların tahtını sallayan otobüslerdi.

Bütün bu O 321 otobüslerin her aşamasını Varan turizm de gördük. Varandan çıkan 321 leri de diğer şirketlerde yıllarca kullanmaya devam ettiler. Bir sonraki model olan 302 ler çıkınca da seneler içinde Oldukça yıpranan arabalar en sonunda fabrika servislerinde hizmet vermeye başladılar. 321 lerde benim çok hoşuma giden bir tarafı da direksiyonun içindeki krom dairenin çift görevi olması, korna ve sinyal.

**Kemal Türkmen** · 24/11/2022, 09:21 PM

Kokpitin güzelliği adeta 0 302 nin geleceğini haber vermiş,çocukluk yıllarımda her ne kadar bu otobüslerle seyahat etme şansı bulsamda 1987 yılında TOFAŞ fabrikasında çalışırken bu 0321 ve Magıruslardan bol miktarda personel servis aracı olmasına rağmen bir kare olsun fotoğrafının olmaması maalesef muhteşem sayılacak bir arşivden beni mahrum bırakmıştır,kıymetli büyüğüm Olgay abiminde dediği gibi o yıllarda Jet furyası ve hatta Hakiki Jet otobüsleri dahi vardı,otobüsçüler kendilerine uçakları rakip olarak gördüklerinden olsa gerek bu isimleri kullanıp ve hatta dahada ileriye giderek ' Tek Rakibim T.H.Y ' yazılarıyla rekabeti mizansen olarak anlatmışlardır,1960 ile 1980 yılına kadar olan T.H.Y uçaklarının kuyruk tescil kodlarından bile birçok otobüs firması doğmuştur mesela T.C SEC, T.C SEL, T.C SEV, T.C SES hatta birisi dahada ileri giderek firmanın ismini BOİNK otobüsleri olarak belirtmiştir,sağlıcakla kalınız....

**FKaradağ** · 30/12/2022, 03:38 PM

Babasının Emanet Bıraktığı 1955 Model Mercedes Benz O321 Otobüse Özenle Bakıyor

Kayseri'de iş insanı Ahmet Doğan Çelebi (61), babası Doğan Çelebi'nin 1977 yılında Erzurum'dan satın aldığı ve içini karavana çevirdiği 1955 model otobüsü garajında muhafaza ederek, özenle bakıyor.

Babasının 'Seyyah Çelebi' ismini verdiği, içerisinde tuvalet, banyo, mutfak ve ranzaların olduğu otobüsü evinin bahçesinde muhafaza eden Çelebi, otobüsün bakımını da kendisi yapıyor.

İş insanı Çelebi, otobüsün 1955 model olduğunu söyleyerek, "1977 yılında babam Doğan Çelebi, Erzurum Köy Hizmetleri'nde hurdaya çıkarılan bu aracı satın aldı. Rahmet babam müteahhitlik yapardı. Çocukken babamın yanına gittiğimizde çadırda kalırdık. Çadır da dere yataklarına yakın olduğu için bataklık olur sel basardı. Bunun üzerine rahmetli babam otobüsün içini karavan yapmaya karar verdi.

ki sene süren çalışma sonucu otobüsün içi şimdiki görüntüsünü aldı. Otobüsü şantiyelerde kullandık. Ticari olduğu için hususi araç olması amacıyla Ankara'dan müfettişler geldi ve inceleme yaptı. Şu an bizde hususi kayıtlıdır. Yıllardır babamın emaneti olan otobüsü koruyor, kolluyoruz" dedi.
Otobüsün bakımlarını genellikle kendisinin yapmaya çalıştığını söyleyen Çelebi, "Bakımları da biraz masraflıdır. Her şeye rağmen gözümüz gibi bakıyoruz. En son rahmetli babam, amcam ve arkadaşları 2 defa bu otobüsle hacca gittiler. Türkiye'de 3 tane olan bu araç babamdan bize emanet kaldığı için çok kıymetlidir. Hiçbir şekilde satmayı düşünmüyorum. Otobüsümü çocuklarıma emanet edeceğim" diye konuştu.

DHA