Konu Görünümü | Doğrusal Görünüm

**Tekin** · 26/08/2008, 07:40 PM

Merhaba Fatih Bey,

Öncelikle iltifat için teşekkür ederim. Burada bulunmak çok keyifli. Şimdi dikkat ediyorumda bu forumda bu işlerden anlayan birileri var tıpkı sizin gibi. Bir yerde bana dedilerki "işte şu firma şu araçlar ile Türkiyede lüks ulaşıma vesile olmuştur." Halbuki bahsettiği yıllarda bahsettiği model ne bir 0302 S'lerin nede 0303 V8'in yanına yaklaşabilir. 302 S lerin reklamı hala aklımda: soğuk hava tertibatlı, pulmak koltuklu rahat ve konforlu araçlar

diye yayımlanıyordu. Derken 0303 serisi ile karşılaştık ilk modellerinde sizlerinde bahsettiği gibi retarder sistemi yoktu. Bilmiyorum retarder'in tarihçesi ile ilgili ne biliyorsunuz? ama ben ufacıkda olsa bahsediyim. Bu sistem ilk kez 1940'lı yıllarda yük taşıyan lokomotiflerde kullanılmaya başlanmış mucidi K. Setra. daha sonra sistem kara yolu taşımacılığında ilk kez Setra marka araçlarda kullanılmaya başlanmış.

0303 bana göre sağlamlık ve ticari yatırım açısından halen üzerine yeni bir araç yapılamamış tek modeldir. O zamanlar sahibine bu sitede yayımlanan reklamında denildiği gibi çok çok kazandırdı. Bence günümüz araçlarından ne diamond, ne O 403, ne Fortuna 0303 ve 0303 Europa'nın yanına yaklaşabilir. Bu araçlar halen Ukrayna ve özellikle Rusyada kullanılmakta. Şimdi bakın ülkemiz yollarındaki S2000 lere? veya Fortunalara veya Travegolara? ne demek istediğimi anlıyacaksınız.

Prenses araçlara gelince. Temsa için çok ciddi bir çıkış olucaktı ama malesef ülkemiz insanı gösterişe meraklı olduğu için O 403 Prensesi bitiren araç olmuştur. Prenses için "otobüs alçak, bagaj dar, uyuma kabini yok ve çok sallıyor" dediler. Ama hepsinin birer sebebinin olduğunu hiç düşünmediler.
Evet prenses alçaktı ama karayolunda seyir edern her türlü alçak araç çok iyi yol tutar. Ülkemiz hava koşulları malum, açık arazide yağmura yakalanmanız denem sert rüzgara mağruz kalacağınız anlamına geliyor. Hangi Prenses'de sürücü sert rüzgardan dolayı aracın kontrolünü kaybetmiş? :-) ben hiç duymadım. Ama O 403'e aşırı rüzgarda hakım olmakta zorlanırsınız.
Evet uyuma kabinide yoktu Prenses'de ama 0302, 0302 S ve 0303'lerde hep bir bagaj iptal edilir ve şoföre uyunacak yer yapılırdı çok mu zor geldi Prenses'te bunu yapmak? bakın daha sonradan fabrika çıkışlı uyuma kabinide konuldu. Lakin uyuma kabinide pek uyumaya müsait bir yer değildir. Orta kapı ile arka dingil arasında konumlandırıldığı için hem fren yapıldığında hemde retarder kolu çekildiğinde sürekli uğultu yapar.
Araç alçak olduğu için bagajda dar gözüküyordu ama sanki O 403'ün bajamı çokmu verimli? O kadar yüksekki raf bile olmadığı için eğer çuval koymuyorsanız bagaj yüksekliği aracın kullanımına olumsuz etki ediyor.
Gelelim sallama meselesine. Prenses yapısı itibariyle sağa sola sallanır, hatta sollamalarda yolcular biraz ürker bu durumdan ama kimse bilmezki bu sallama tüm tekerlerin eşit oranda aşınmasını sağlar. Burada ticari kazanç söz konusu. Ama şunuda itiraf ediyim Prensesinde şoför mahalli çok vasat, ne de olsa Japon tasarımı.

Bu yukarıdaki Scania'lar yedek parça ve karoseri probleminden dolayı tutmadı malesef. Birde o zamanki şoförler dedilerki "ağır vasıtada otomatik vites iyi olmuyor". Halbuki ticari araçlarda devir daim çok önemli, sürekli aşırı hararet sürekli aşırı yağ basıncı şoförün hatalı vites kutusu kullanımı motoru kısa sürede tüketiyordu, mesela Safir buna çok iyi bir örnektir. Vitesi yeşil şeridin tam dibinde bile geçirseniz motordan harlama sesi geliyordu. Çok çabuk rektifiye olan motorları Safir de gördüm. Oysa bu K113'ler şoförü vites konusunda çok iyi yönlendiriyordu. Ne olsu sonuçta geldik 2008 şimdi bazı otobüslerin bazı modellerinde otomatik vites sabit. :-)

Herkese sevgiler.

**Tekin** · 31/08/2008, 08:42 PM

Buda benden olsun. Kamil Koç 34 ZC 453 - 1991 SCANIA K113 Zeytinburnu / İstanbul

Önemli not: Ben araç üzerine adımı yazmamıştım. İsmim oraya nasıl geldi bilemiyorum.

27/10/2008, 09:17 PM

1995 yıllarında AS TURİZM de ithal 1,5 katlı scania otobüs vardı.
hattırlayan var mı?

**Fatih Kocaoglu** · 27/10/2008, 10:07 PM

Bahsettiğin araçlar jumbo kasa jonckhere'lerdir.Sabit Ankara çalışıyorlardı.Arabaların yürür aksamları ise K113'dü.

**FKaradağ** · 02/01/2009, 12:04 AM

90'lı yılların başındaki peronlarda terminallerde yollarımızda bir fırtına gibi esen çoğu Bursa yapımı kalanı yurtdışından ithal edilen, Scania K113 - Daf Sbr3000 - Volvo B12 - Man şasi ve aktarma organı temelli, üst yapısı ise tek katlı, jumbo 1,5 katlı ve çift katlı araçları farklı bir başlık altında değerlendirmeyi öneriyorum.

O yılları çok iyi bilen büyüklerimiz bu modellerin ne zaman hangi pazar dinamiklerinden kaynaklanan sebeplerden dolayı piyasada etkin olduklarını, neden tutulduklarını veya ileriki yıllarda neden tutanamadıklarını anılar ile anlatırlarsa ilginç ayrıntıların çıkacağını düşünüyorum.

Ben 90'lı yılların hemen başında pazarın Maraton ve O303 arasında neredeyse eşit payda bölüşüldüğünü biliyorum. Firmalarda bu araçlarına nerdeyse aynı ağırlıkta yer verirdi. 1990 yılında ise Kamil Koç, Ulusoy ve Varan haricinde ilk çiftkatlı Berkhof Daf Sbr3000 araçları ithal etti ve uygun fiyatlar ile hizmete sundu. Daha sonra ise bu araçların bir kısmı sanırım Bursa'da üretildi. başlangıcın bu durum olduğunu düşünüyorum, daha sonra ise Bayal'ın Scania K113'leri piyasada tutundu Tezeller'in binbir türlü modelleride fakat en kaliteli üretimler sanırım Güleryüz'den çıkıyordu. Volvo ağırlıklı çalışıyordu ve her ne kadar tutulmasada tek katlıları güzeldi, jumbo 1,5 katlılarıda, fakat çift katlı B12'leri ağırlıklıydı.

İthal araçlarda geliyordu tabi, Obradors'lar Star turizm'de çalışmaya başladığında yine sükse yaratmıştı. Jonckheere ve Berkhof keza kaliteli üretimlerdi. Fakat bu araçların distirbütörlüğünü kim yapıyordu? evet konu oldukça geniş, kendine ait bir konu başlığında eni boyu tartışalım, hafızalarımızı zorluyalım diye öneriyorum.

Saygılarımla

Jonckheere Scania K113, gerçekten çok beğendiğim ve yollarımızda az olan bir modeldi.

**V.AKTOPRAK** · 07/01/2009, 12:05 PM

1993 yılına ait bir gazete ilanı..