Konu Görünümü | Doğrusal Görünüm

**Fatih Kocaoglu** · 06/11/2008, 04:45 PM

.

Topkapı ve Harem Otogarı İnşâ Ediliyor.

Rahmetli Selami SALEPÇİOĞLU'nun bana aktarılan ilginç hikayesi ile her şey yazıhanesinde başlamış.İlk iş olarak otogarı olmayan otobüs şirketlerinin,Sirkeci ve Laleli'de mevcut durumları gözden geçiriliyor bunun çözümü olarak, ivedilikle Türkiye Otobüsçüler Cemiyeti'nin temellerinin atılması konusunda yoğun kulisler başlatılıyor.

İstanbul'un bu semtlerinde dağınık olan ve trafiğin yoğunluğu ile mahalle aralarından yapılan seyahatler,bu zorlukların karşısında esnafın bir arada toplanması ve sıkı yönetim komutanlığının mevzuatları gibi sorunlara çare aranıyordu.

Ve 1970 yılında ilk olarak Türkiye Otobüsçüler Cemiyeti'nin kuruluş işlemleri başlıyor,ilk olarak resmi prosedürlerin ardından,sıkı yönetim komutanlığından gelen talimatla birlikte ilk olarak Harem otogarının inşâsına başlanılıyor ve Rahmetli Cemal ULUSOY ise dernek başkanı olarak ve Selami SALEPÇİOĞLU ise derneğin muhasibi seçiliyor ve iki ay gibi kısa sürede Harem otogarı inşâ edilip bitiriliyor,ancak faaliyet de olmasına rağmen Harem otogarı yoğun talebe cevap vermiyordu.

15 Ağustos 1971: Yeni "Topkapı Şehirlerarası Otobüs Terminali" törenle hizmete giriyor. Suriçi'nden şehirlerarası otobüslerin kalkması da yasaklanıyor yani Sirkeci ve Vatan Caddesi-Aksaray mevkiindeki yazıhaneler kapatılıyor.Ancak otogarı faaliyete geçirmek öyle kolayda olmuyor ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi mimarlarından Necdet KORULTAY'ın danışmanlığıyla sıkı yönetim komutanlığı ikna edilerek ve 1971 yılında Cemal ULUSOY'un başkanlığında ilk olarak Anadolu garaji, ardından Trakya garaji ve Uluslararası garaj olarak faaliyete başlıyor.Kısaca Türkiye Otobüsçülüğünün kurumsallığının başladığı yerdi Topkapı.

Topkapı'nın bu garajları ve tamirhaneleri buralardan,hayatını kazananlar için o zamanlar çok şey ifade ediyor.Kimileri varlıklarını, kimileri hayata tutunmayı,kimileri mesleğini,kimileri ilk umutlarını ilk aşklarını hepsini burada ''usta-çırak'' ilişkisi ile öğrendi.

Fatih Kocaoglu ©

**M.Ali Sade** · 23/10/2009, 11:26 PM

Topkapı'dan bayram enstantaneleri.Yıl 1988.

Milliyet gazetesi arşivinden...

**M.Ali Sade** · 23/10/2009, 11:31 PM

1990 Trakya Garajı.

Yine bir bayram telaşesi...

[Resim: trakyagaraj1990.jpg]

**M.Ali Sade** · 28/11/2009, 01:13 AM

İstanbul'da otobüs yazıhaneleri ilk önce Sirkeci'deydi.Sirkeci'de bir "Ambarlar Yolu" vardı ki Türkiye'de trafik sıkışıklığı ilk olarak burada yaşanarak keşfedilmiştir desek herhalde yalan olmaz.Buraya giren otobüs ve kamyonların haddi hesabı belli değildi.Daracık yolda ambarına manevra yapmaya uğraşan kamyonlar,yazıhanelerine ulaşmaya çalışan kamyondan bozma otobüsler,İstanbul'un her yerinden buraya akın eden dolmuş-taksiler,at arabaları ve ilaveten de belediye otobüsleri (tramvay da geçermiydi tam bilemiyorum) ile herşeyden de öte kuru bir kalabalık burayı arap saçına çevirirdi.Bir de "taşı toprağı altındır" deyip Anadolu'nun çeşitli vilayetlerinden sırtına yatağını yorganını atıp gelen yürüyen yük arabaları olurdu ki kalabalığı siz düşünün.

Daha sonraları Magirus'ların piyasaya çıkarak uzun hatlara girmeleri sonucu otobüs yazıhaneleri Aksaray'a da geldi.Aksaray ile birlikte Laleli'de de yazıhaneler açıldı.Evvelce iki üç günde gidilen yollar Magirus'ların gelmesiyle çift şoförlü otobüslerle kısaldı.Otobüs yolculukları hem rahat,hem kısa ve hem de keyifli bir hal aldı.Evvelce İstanbul'dan Ankara çok uzun bir yolken Adana'ya,G.Antep'e,Malatya'ya otobüs çalışmaya başladı.

Bu gelişmeler şehir içi trafiğini de iyice karmaşık bir hale getirince Topkapı'ya önce eski Trakya garajı ve daha sonra da karşısına Anadolu garajı yapılarak otobüslerin şehir içine girişlerine engel olundu.

Yukarıdaki gazete kupüründe trafiğin akışı gösterilmiş.Aslında 1973 öncesi yani Boğaziçi köprüsü yapılmadan önce Anadolu'ya gidecek bütün otobüsler buradan sahil yolu Kenedy caddesine inerek Sirkeci arabalı vapur kuyruğuna girerlerdi.Arabalı vapurda öncelik otobüslereydi.Yani önce ayrı bir sırada bekleyen otobüsler vapura alınır,daha sonra da kamyonlara (yer kalırsa) yer verilirdi.O yıllarda otomobiller Sirkeci'den değil Kabataş'tan karşıya geçerlerdi.

Daha sonra Boğaziçi köprüsünün hizmete açılmasıyla E-5 bağlantı yoluna çıkmak için Edirnekapı Anıt mezar (o zaman yoktu) istikametine dönülür oldu.Daha sonra otobüsler Topkapı kavşağını tıkıyor diye güzergah gazetede belirtilen şekle dönüştü.Anadolu garajından çıkan otobüs direkt karşıya geçip de Edirnekapı yönüne yönleneceğine Kozlu mezarlığı istikametinde seyredip neredeyse Mevlanakapı yakınlarından U dönüşü yapar,kavşakta Pazartekke istikametine döner ve oradan da bir U dönüşü ile yeniden aynı kavşağa gelir, sağa saparak Edirnekapı yönüne giderdi.Şaka gibi değil mi?

Topkapı'daki bu garajlar aslında birer hayat okuluydu.İnsanlar bu garajlarda pek çok şey öğrendiler.Garaja gelen vatandaşlar yaşadıkları kötü tecrübeler sonucu etrafına kalabalık toplanmış seyyar satıcıların yakınında iş tutan cepçilerden korunmayı,olur olmaz yerde ve olmadık evcil hayvanların etlerinden yapılan lahmacunları yememeyi,Anadolu garajından taksiyle Trakya garajına gidilmeyeceğini,otobüsü görmeden bilet almamayı,değnekçilere bavulu kaptırmamayı,bilet alırken pazarlık yapmayı öğrendiler.

Otobüscüler de buralarda çok şey öğrendiler.Önceleri işin cinliğini keşfettiler.Adana'ya gidecek yolcuyu Rize'ye postalayabildiler.Anlamayana pahalı bilet ittirebildiler.Değnekçilerle garajdan içeri adım atanı taciz etmeyi,illa ki kendi otobüslerine bindirebilmeyi başardılar.

Ama daha sonra insanlar doğruları görebilmeye başlayınca,garajlardaki bu ucuz numaralar keşfedilince düzgün firmalar iş yapmaya başladı.Bir takım firmalar bu uyanıklıktan zararlı çıktı.Kendilerini ring dışında buluverdiler.

Bir takım firmalar da fiyatlarını zorlamadan insana yöneldiler.Hizmet getirdiler.İnsanları rahat ettirdiler.Bu şekilde Topkapı'dan mezun oldular.

Topkapı'dan anlatılacak çok şey var aslında.Anlatmaya kalkışsak forumun sayfaları yetmez.

Herkese selamlar...

**Fatih Kocaoglu** · 05/01/2010, 08:19 PM

Çocukluğumda okul kırıp,akranlarımı topkapıya gitmek için var gücümle ikna etmeye çalışsamda başarılı olamazdım.Bu sebeple akranlarım mahallede futbol oynarken bende kendimi ilk fırsat'da topkapı otogarına bir şekilde ulaştırır,garajın arkasında olan ulusoy garajından gezmeye başlar soluğu Ali dedem’in yanında As turizm yazıhanesinde alırdım.

Trakya otogarına gitmeyi pek sevmezdim oradaki arabalar diğerlerine nazaran Anadolu otogarında faaliyet gösteren,emekliye ayrılmış araçların ''Trakya Edirne'' yazıları ile yoğunluğuna sahip olan bir mekandı.Ama oraya dairde bazen anılarım canlanmıyor değil.

Üstad Necip Fazıl ''Eski çınar şimdi noel ağacı...'' diyor bir şiirinde,trakya otogarıda şimdilerde öyle malasef.Üzerinde o eskiyi anlatacak,hiç bir şey kalmadı toprağından başka...

Ama kıran kırana şimdilerde de devam eden rekabeti ''Çorlu Malkara'' ''Edirne Kırklareli'' ''Haydi Abicim Klimalı Servis'' ''Boş Araba'' diyen,ama bunu icraa ederken de binbir ''ağız ve lehçe tavırı'' ile gayret gösteren muavinlerini,farklı sakatatlardan üretilen sokak fast foodunun ızgara kokularını
o kalabalıkların telaşesini,belki bu fotoğraf biraz o eskiyi bizlere hatırlatabilir belki.

İşte meşhur Türk petrol ve Trakya otogarının önü...

**M.Ali Sade** · 05/01/2010, 08:26 PM

Muazzam bir resim.1990 lı yıllara yakın olmalı.Gerçekten belgesel niteliğinde.

Teşekkürler üstadım.